De mening van Mark Holthuis

Door een verdraaide knie kwam ik in 1992 in aanraking met de fysiotherapie. Aan den lijve ondervond ik dat emoties en communicatie niet los stonden van een fysieke klacht. Vanaf het ontstaan van de klacht was er sprake van een complex samenspel van emoties, cognities (kennis of gedachten) en gedrag.


Bij de uitoefening van het beroep van de fysiotherapeut wordt niet alleen bepaalde technische kennis en/of handigheid gevraagd, maar ook en vooral het vermogen om op verschillende niveaus te kunnen communiceren en op een tactvolle manier met andere mensen om te gaan. Slagvaardigheid in de omgang met anderen maakt het beroep niet alleen productiever, maar ook prettiger. Een onhandige omgang met anderen is een grote bron van stress, wat op den duur tot werkverzuim kan leiden. Elke bedrijfstak, elke organisatie vereist weer een andere combinatie van sociale vaardigheden. Daarom is het van belang dat fysiotherapeuten een algemeen sociaal inzicht hebben op basis waarvan men in staat is snel te leren welke specifieke sociale vaardigheden voor een bepaalde taak nodig zijn.

In februari/maart van dit blad pleitte prof. dr. J. Dekker voor een verwetenschappelijking van de fysiotherapie, ondermeer ten aanzien van onderzoek en kwaliteitsbeleid. Ik zou hier als toegepast psycholoog aan willen toevoegen dat principes uit de wetenschap van de psychologie zeer goed toepasbaar zijn in de dagelijkse praktijk van de fysiotherapeut. In trainingen die momenteel worden verzorgd voor fysiotherapeuten komt hier gelukkig steeds meer aandacht voor. Zo wordt gesproken van 'cognitieve herstructurering' bij patiënten. Immers, gedachten (cognities) die de patiënt met zichzelf bespreekt (zelfspraak) zijn van invloed op emoties, en die weer op het al dan niet nemen van verantwoordelijkheid voor de behandeling. Bij het spreken over de klacht van een cliënt is er veelal sprake van een of meerdere leden (gedachten) van 'de bende van vijf':

• Verolifanten (van een mug een olifant maken)
• Verwijten (jezelf de schuld geven)
• Vertekenen (zwart/wit denken)
• Veralgemeniseren (denken in termen van altijd en nooit)
• Veroordelen (een zondebok zoeken).

In plaats van te denken in termen van altijd en nooit ('Ik zal nooit meer kunnen sporten') is het zaak dat patiënten zich richten op aspecten van de klacht die wel beïnvloedbaar zijn. De vraag wordt dan: Wat kan ik, gezien mijn huidige beperkingen, nog wel?

Drs. M.B. Holthuis


Holthuis Advies, Coaching & Training